ساختوساز هر سازه، فرقی نمیکند چه اندازه و شکلی داشته باشد، به سه مرحله عمده تقسیم میشود. سفت کاری، تأسیسات و نازک کاری این سه مرحله را تعریف میکنند. سفت کاری شامل اسکلت و دیوارچینی و تأسیسات هم شامل لوله کشی، برق کشی و من جمله میشود. نازک کاری ساختمان که موضوع مورد بحث ما در این مقاله است شامل مراحل مختلفی میشود و در ادامه قصد داریم مقوله نازک کاری را کاملاً باز کنیم و به پرسش نازک کاری ساختمان شامل چه مراحلی است بپردازیم.
نازک کاری ساختمان شامل تمامی مراحلی میشود که روی سفت کاری و تأسیسات برقی و مکانیکی اجرا میشوند. نازک کاری ساختمان عملیاتهای مختلفی را در بر میگیرد که از جمله آنها میتوان به هر گونه اندودکاری، عایق کاری، سنگکاری، کاشی کاری و نقاشی اشاره کرد. شایان ذکر است در بسیاری از منابع دیوارکشی را جز نازک کاری به شمار میآورند که اشتباه است و بهتر است آن را در مراحل سفت کاری گنجاند.
بعد از اتمامی مراحل سفت کاری و اجرای تأسیسات برقی و مکانیکی پیمانکار نسبت به شروع نازک کاری ساختمان اقدام میکند که طی مراحل مشخصی صورت خواهد گرفت. هر یک از این مراحل باید دقیقاً طبق اصول و استانداردها و در زمان مناسب اجرا شوند. در ادامه در خصوص این که نازک کاری ساختمان شامل چه مراحلی است بیشتر بحث خواهد شد.
پس از اتمام دیوار چینی و اجرای تأسیسات نوبت به گچ کاری دیوارها میرسد. اندودکاری ساختمان را به طور کلی به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم میکنند. در اندودکاری داخلی به دلیل دور بودن فضا از رطوبت معمولاً از گچ و خاک و در اندودکاری خارجی به دلیل تماس مداوم با شرایط مختلفی جوی و فراهم کردن مقاومت مناسب سازه در برابر آن از سیمان استفاده میشود. اندودکاری دیوار به عنوان یکی از مراحل نازک کاری ساختمان خود طی روند خاصی صورت میگیرد که شامل چند مرحله زیر است.
به تمامی این مراحل که در بالا از آنها نام برده شد، مجموعه اندودکاری گفته میشود. در مرحله بررسی نقشه و تخمین مصالح مورد نیاز باید به ابعاد سطحی که باید اندودکاری شود توجه داشت. بعد از تهیه مصالح نوبت به کروم بندی دیوار میرسد. پیشتر در مطلب سیمان کاری دیوار به طور مفصل به مقوله کروم بندی پرداخته شده و برای جزئیات کامل میتوانید به آن رجوع کنید.
به طور کلی، کروم بندی به عنوان یکی از مراحل نازک کاری ساختمان عبارت از قطعات ساخته شده از ملات گچ و خاک است البته گاهی از قطعات آجر هم استفاده میشود که در نقاط از پیش تعیین شدهای روی دیوار قرار میگیرند و به عنوان سطح تراز مبنای اندودکاری در نظر گرفته میشوند. در کروم بندی باید دقت کرد که انحراف سطح زیر کار از حالت شاقولی نباید بیشتر از 10 میلیمتر باشد و از طرفی هم به منظور جلوگیری از شکلگیری ضخامتهای زیاد گچ و خاک روی دیوار که کیفیت نهایی کار را کاهش خواهد داد باید دقت کرد که پستی و بلندیهای روی دیوار از 10 میلیمتر بیشتر نباشد. اولین کروم به فاصله تقریبی 30 سانتیمتر از سقف قرار داده میشود و دومین کروم نیز به فاصله 30 سانتیمتر از کف و در همان راستا قرار داده میشود. در گام بعدی، به فاصله تقریبی یک متر از اولین ردیف کروم نسبت به اجرای سایر کرومها اقدام میشود.
بعد از اجرای کامل و دقیق کروم بندی نوبت به شمشه گیری از دیگر مراحل نازک کاری در ساختمان میرسد. به این ترتیب یک شمشه آلومینیومی را روی کرومهای بالا و پایین قرار میدهند و سپس نسبت به پر کردن فاصله میان دیوار و شمشه با گچ یا سیمان اقدام میکنند. تا زمان خشک شدن ملات باید صبر کرد و پس از شمشه را جدا کرد و در ادامه به همین منوال نسبت به شمشه گری سایر کرومها اقدام کرد.
بعد از شمشه گیری تمامی کرومها نوبت به پر کردن فضای بین شمشهها با ملات گچ و خاک یا سیمان میرسد که به اصلاح به آن پر کردن متن بین شمشهها گفته میشود. برای اجرای اندود ابتدا از ماله آسترکاری استفاده میشود و دست آخر هم از یک شمشه درازتر از فاصله بین شمشمهها، از پایین به بالا نسبت به مسطح کردن ملات اقدام میکنند.
سفید کاری از دیگر مراحل نازک کاری ساختمان بوده و به دلیل قرار گرفتن در روی کار در اجرای آن باید بسیار دقت داشت تا کیفیت حداکثری حاصل شود. این مرحله از نازک کاری بعد از اتمام اندودکاری و خشک شدن کامل آن صورت میگیرد. سفید کاری با استفاده از گچ صورت میگیرد. ملاتی که به منظور سفید کاری تهیه میشود نسبت به گچ و خاک زودتر سفت میشود و به همین دلیل هم هر بار نسبت به تهیه مقدار کمی از ملات گچ اقدام میکنند.
از آنجایی که سطح گچ در سفیدکاری به سرعت خشک میشود آنچنان که باید نمیتوان پرداختی روی آن انجام داد. به همین دلیل اقدام به کشته کشی میکنند. به این صورت که یک ورقه کشته به ضخامت کمتر از یک میلیمتر از روی سطح مورد نظر اجرا و با استفاده از ماله آن را کاملاً صاف و یکنواخت میکنند. این لایه خشک میشود ولی سخت نخواهد شد.
قرنیز کاری از دیگر مراحل نازک کاری ساختمان است. قرنیزها در واقع میتوانند از جنسهای مختلفی مانند تراورتن و مرمر باشند. قرنیزها مستقیماً روی سطح گچ کاری شده قرار داده میشوند تا بدین طرق بتوانند از سطح زیرین خود در برابر نفوذ رطوبت و هر گونه ضربه محافظت کنند. برای جزئیات بیشتر در خصوص انواع قرنیز و اهمیت آن میتوانید به مطلب انواع سنگ مناسب قرنیز مراجعه کنید.
به طور کلی عایق کاری به عنوان یکی از مراحل نازک کاری ساختمان در حمام و سرویسهای بهداشتی صورت میگیرد. توصیه میشود برای بالا بردن کیفیت کار این عملیات در دو مرحله صورت گیرد. مرحله اول عایق کاری دیوار و مرحله دوم عایق کاری کف با قیر گونی است. در این صورت امکان آسیب دیدن قیر گونی کف در اثر رفتوآمد افراد از بین میرود.
بعد از اجرای عایق کاری سرویسهای بهداشتی نوبت به یکی از مراحل نهایی نازک کاری ساختمان یعنی سرامیک و کاشی کاری میرسد. در برخی از پروژه ممکن است قرنیزها بعد از اجرای سرامیکهای کف اجرا شوند. از آنجایی که دیوار بعد از اندودکاری کاملاً صاف و یکنواخت شدهاند پس نیاز آنچنانی به پرداختن به آنها نخواهد بود اما در مور کف و سرامیک کاری قضیه کمی متفاوت است.
قبل از اجرای سرامیکها باید سطح زیر از نظر شاقول بودن و گونیا بودن کنجها کاملاً بررسی و تمامی ایرادت احتمالی رفع شوند. کاشی گذاری دیوارها نیز عمدتاً به سه روش دوغاب ریز، ملات گذاری استفاده از چسبهای مخصوص صورت میگیرد. روش ملات گذاری بیشتر برای کاشی کاری زیر سقفها استفاده میشود که در آن جا امکان استفاده از روش دوغاب ریزی وجود ندارد. استفاده از چسبهای مخصوص نیز معمولاً در پروژههای بازسازی استفاده میشود.
اجرای سقف از دیگر عملیاتهای نازک کاری ساختمان است و در کل شامل نصب و اجرای انواع سقف از جمله سقفهای کاذب و همچنین گچبریها میشود. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص میتوانید به مطالب سقف کاذب و گچبری مراجعه کنید.
اقدام به اجرای نما در فضای داخلی و خارجی ساختمان از جمله مراحل نهایی نازک کاری ساختمان است. این عملیات شامل روشها و مصالح مختلفی میشود که عمدتاً به سلیقه کاربرد و طراح بستگی دارد. نمای داخلی هم جزئی از طراحی داخلی بوده و در بخشهای مختلفی از ساختمان میتواند اجرا شود.
سخن آخر
در این مطلب به پرسشی مبنی بر اینکه نازک کاری ساختمان شامل چه مراحلی است پرداخته شد. نازک کاری ساختمان یکی از مراحل سه گانه ساختوساز یک سازه است. نازک کاری شامل مراحل مختلفی میشود که به طور کلی بعد از اتمام دیوار چینی و نصب تأسیسات آغاز میشود و تا تکمیل ساختمان ادامه میشود و از آنجایی که بسیاری از مراحل و عملیاتهای نازک کاری روی کار بوده و جلو دید افراد قرا دارند، دقت در اجرای آنها و به حداکثر رساندن کیفیت کار از اهمیت بالایی برخوردار است.
آنجلو سرامیکا