این کانالها در بازار به صورت رایج با نام داکت نیز شناخته میشوند و به خاطر نوع و کیفیت نقش به سزایی در توزیع هوا در بخشهای مختلف ساختمان دارند. کانال تهویه مطبوع براساس شکل، طراحی و جنس به انواع مختلفی تقسیم میشوند که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
کانالهای تهویه مطبوع سیستمهایی هستند که برای توزیع هوا در داخل ساختمان طراحی شدهاند. این کانالها به دو دسته عمده تقسیم میشوند: کانالهای هوای سرد و گرم. هر کدام از این کانالها باید به گونهای طراحی شوند که حداکثر کارایی را ارائه دهند و در عین حال مصرف انرژی را به حداقل برسانند.
براساس شکل هندسی سطح مقطع، به دو دسته تقسیم میشوند:
از هر دو به تناسب در سیستم کانال کشی استفاده میشود. کانال دایرهای به دلیل سرعت یکنواخت جریان هوا از مزیت بیشتری برخوردار است.
کانالهای تهویه مطبوع بر اساس طراحی و ساختار به چند دسته تقسیم میشوند. در اینجا به برخی از انواع مهم آنها اشاره میکنیم:
کانال انعطاف پذیر: کانال انعطاف پذیرو نام دیگر آن فلکسیبل یکی از انواع کانالهای تهویه مطبوع است که به دلیل انعطافپذیری بالا و سهولت نصب، در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این نوع کانالها در مقایسه با کانالهای فلزی سنتی، مزایای بسیاری دارند که باعث شدهاند به عنوان یک گزینه ایدهآل برای سیستمهای تهویه مطبوع در ساختمانهای مختلف، از جمله منازل مسکونی، ادارات و صنایع، مورد استفاده قرار گیرند.
کانال صلب، ستون فقرات سیستم تهویه: کانالهای صلب یا سخت، یکی دیگر از انواع کانالهای تهویه مطبوع هستند که در کنار کانالهای فلکسیبل، نقش بسیار مهمی در توزیع هوای مطبوع در ساختمانها ایفا میکنند. این کانالها به دلیل ساختار محکم و مقاوم خود، در بسیاری از پروژههای ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرند.
کانالهای تهویه مطبوع بر اساس جنس مواد استفاده شده در ساخت آنها به چند دسته تقسیم میشوند. هر نوع جنس دارای ویژگیها و مزایای خاص خود است. در ادامه به معرفی مهمترین انواع کانالها بر اساس جنس میپردازیم:
فلزی: کانالهای تهویه مطبوع فلزی یکی از رایجترین و پرکاربردترین انواع کانالهای تهویه هستند. این کانالها به دلیل ساختار محکم و مقاوم خود، در بسیاری از پروژههای ساختمانی، صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرند. کانالهای فلزی معمولاً از ورقهای فلزی مانند گالوانیزه، استیل یا آلومینیوم ساخته میشوند. هر یک از این فلزات ویژگیهای خاص خود را داشته و برای کاربردهای مختلفی مناسب هستند.
فایبرگلاس: کانالهای تهویه فایبرگلاس یکی از انواع کانالهای تهویه مطبوع هستند که به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. این کانالها از الیاف شیشه (فایبرگلاس) تقویت شده با رزین ساخته میشوند و به دلیل سبک بودن، مقاومت بالا در برابر خوردگی و عایق بودن حرارتی و صوتی، گزینه مناسبی برای بسیاری از کاربردها هستند.
فیبر: کانال فیبر تهویه هوا، یا به اصطلاح “کانالهای تهویه هوای کامپوزیتی”، معمولاً از مواد سبک و مقاوم ساخته میشوند. این کانالها برای انتقال هوا در سیستمهای تهویه مطبوع و گرمایش استفاده میشوند. برخی از مزایای این کانالها شامل وزن سبک، مقاومت در برابر زنگ زدگی و سهولت نصب است. همچنین، این کانالها معمولاً عایق خوبی دارند و میتوانند به بهبود کارایی انرژی کمک کنند.
کانال تهویه مطبوع پیش عایق: نوعی کانال است که در آن لایه عایق به صورت پیش ساخته در بدنه کانال قرار گرفته است. این کانالها در مقایسه با کانالهای فلزی معمولی، مزایای بسیاری دارند و به همین دلیل در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند.
اجرای صحیح کانالهای تهویه مطبوع، نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح سیستم تهویه و توزیع یکنواخت هوا در محیط دارد. در این بخش به برخی از مهمترین نکات اجرایی کانالهای تهویه مطبوع میپردازیم:
محاسبات دقیق: قبل از هر اقدامی، محاسبات دقیق دبی هوا، افت فشار و ابعاد کانالها باید انجام شود.
انتخاب نوع کانال: با توجه به شرایط محیطی، بودجه و نیازهای پروژه، مناسبترین نوع کانال (فلزی، فیبر، پیش عایق و …) انتخاب شود.
طراحی مسیر کانال: مسیر کانالها باید به گونهای طراحی شود که کمترین افت فشار و کوتاهترین مسیر را داشته باشد.
اجتناب از زوایای تند: زوایای تند در کانالها باعث افزایش افت فشار و ایجاد صدا میشود.
اتصال محکم: اتصالات کانالها باید به صورت محکم و آببندی شده انجام شود تا از نشتی هوا و ورود آلودگی جلوگیری شود.
عایقکاری مناسب: کانالها باید به طور کامل عایقکاری شوند تا از اتلاف حرارت و ایجاد صدا جلوگیری شود.
نصب دریچهها: دریچههای هوا باید در مکانهای مناسب و با زاویه مناسب نصب شوند تا توزیع هوا به طور یکنواخت انجام شود.
تست نهایی: پس از اتمام نصب، سیستم باید به طور کامل تست شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
تراز بودن کانالها: کانالها باید به صورت تراز نصب شوند تا از جمع شدن آب در داخل آنها جلوگیری شود.
دسترسی آسان: کانالها باید به گونهای نصب شوند که دسترسی برای تعمیر و نگهداری آسان باشد.
جلوگیری از ایجاد لرزش: کانالها باید به طور محکم به سازه ساختمان متصل شوند تا از ایجاد لرزش و صدا جلوگیری شود.
استفاده از اتصالات استاندارد: از اتصالات استاندارد و با کیفیت برای اتصال کانالها استفاده شود.
رعایت استانداردهای ملی: در اجرای کانالهای تهویه مطبوع باید استانداردهای ملی و بینالمللی مربوطه رعایت شود.
نشت هوا: نشتی هوا باعث کاهش راندمان سیستم و افزایش مصرف انرژی میشود.
افت فشار بیش از حد: افت فشار بیش از حد باعث کاهش دبی هوا و کاهش عملکرد سیستم میشود.
ایجاد صدا: ایجاد صدا در کانالها میتواند به دلیل نشت هوا، عدم عایقکاری مناسب یا لرزش کانالها باشد.
توزیع نامناسب هوا: توزیع نامناسب هوا میتواند به دلیل نصب نادرست دریچهها یا طراحی نامناسب کانالها باشد.
اجرای صحیح کانالهای تهویه مطبوع، علاوه بر افزایش راندمان سیستم، باعث کاهش مصرف انرژی، افزایش عمر مفید سیستم و بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان میشود. بنابراین، توصیه میشود که اجرای این کار را به متخصصین مجرب بسپارید.
آنجلو سرامیکا