به گزارش اخبار ساختمان، کاشی و سرامیک از جمله نیازمندی ها در ساخت و ساز است، هر چند که برخی معتقدند جزو نیازمندی های اساسی محسوب نمی شود، با این حال ظرفیت تولید در این حوزه در کشور بسیار بالاست ولی بر اساس آنچه گفته شده نیمی از ظرفیت بهره برداری و تولید به دلایلی از چرخه خارج شده است و برخی از افرادی هم که وارد این صنعت شدند به نابسامانی ها در این بازار و حتی بازارهای صادراتی نظیر عراق دامن زدند و با رقابت سیاه باعث از دست رفتن امتیاز ایران در این بخش شده اند. با این حال فعالان این عرصه معتقدند که کاشی و سرامیک ارزش صادراتی زیادی دارد و با افزایش و ارتقای کیفیت تولید، ‌می توان بازارهای صادراتی خوبی به ویژه در منطقه داشت.

صنعت کاشی و سرامیک در حالی سال گذشته (سال ۱۴۰۲) را پشت سر گذاشت که به دلیل محدودیت های برق تابستان و همچنین فقدان گاز مورد نیاز در زمستان تقریبا سه ماه از سال فاقد تولید بود؛ در حالی شرکت ها از این ناحیه به شدت متضرر شدند که بیش از ۹۵‌ درصد شرکت ها با مشارکت بخش خصوصی راه اندازی شده و می توان گفت اساس و شالوده صنعت کاشی و سرامیک منطبق بر شعار سال ۱۴۰۳ «جهش تولید با مشارکت مردم» بوده است.

با وجود این متاسفانه دولت به جای حل این مشکل که البته مربوط به تمام صنایع است، احداث نیروگاه ها توسط صنعت را مطرح می کند در حالی که هر کس باید کار تخصصی و تولیدی خودش را انجام دهد و دولت هم از ابتدا این وظیفه را طبق قانون بر عهده دارد.

با توجه به صدور بی رویه مجوز احداث واحدهای جدید تولید کاشی و سرامیک در کشور آن هم در شرایطی که بسیاری از واحدهای تولید از تمام ظرفیت تولید خود استفاده نمی کنند و امکان صادرات این محصولات به شکل مناسب فراهم نشده است و همچنان با تولید مازاد بر نیاز داخلی رو به رو هستیم، دبیر انجمن کاشی و سرامیک کشور در نامه ای به مهندس حسن زاده رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران توضیحاتی را در این زمینه مطرح کردند و خواستار ساماندهی در صدور مجوزهای جدید در این صنعت شد. در متن این نامه آمده است:

در طی سنوات گذشته بیش از 1.5 میلیارد مترمربع برای تولید کاشی و سرامیک در کشور مجوز صادر شده است در حال حاضر بیش از ۷۵۰ میلیون مترمربع ظرفیت تولید در کارخانجات کاشی و سرامیک ایجاد شده که چند برابر نیاز داخلی است و در بهترین حالت ۲۰۰ میلیون مترمربع آن در کشور مصرف می شود.

علی رغم اینکه در سال های اخیر شاهد افزایش مستمر صادرات این محصولات به کشورهای مختلف بوده ایم اما باز هم شاهد هستیم که واحدهای تولیدی به دلیل عدم کشش بازار داخلی به طور متوسط با 65 درصد ظرفیت خود در حال فعالیت هستند و عملا 35 درصد ظرفیت نصب شده بلااستفاده مانده است و موجب اتلاف سرمایه های ملی شده است و از طرفی بخش زیادی از این محصولات در انبار کارخانجات و عاملین فروش دپو می شود.

بنابراین با توجه به شرایط مزبور و تولید مازاد بر نیاز داخلی، منجر به رقابت منفی بین تولیدکنندگان، قیمت شکنی و ارزان فروشی محصولات و همچنین لطمه به برند ایرانی در بازارهای جهانی شده است.

از طرفی در طی سال های اخیر با توجه به کمبود و ناترازی انرژی در کشور و عدم تامین گاز و برق واحدهای تولیدی، صدمات و خسارات زیادی به کارخانجات کاشی و سرامیک وارد شده است و موجب توقف تولید، خسارت به ماشین آلات، از دست رفتن مشتریان و همچنین افزایش بهای تمام شده محصولات شده است.

از آنجا که به دلایلی نظیر تحریم ها و همچنین فقدان روابط تجاری سازنده، امکان صادرات مازاد بر نیاز داخلی فراهم نیست و معدود صادرات نیز عمدتا به کشور عراق صورت می گیرد؛ بنابراین همانطور که اشاره شد اهالی این صنعت ترجیح می دهند تا با تمام ظرفیت تولید نداشته باشند و به همین خاطر در سال های اخیر جلسات مشترکی در دوره های مختلف با اعضای کمیسیون صنایع و همچنین مسئولان امر در دولت گذشته داشتیم تا از صدور مجوز برای بازاری که فاقد متقاضی است، جلوگیری شود که البته درخواست ما هیچ زمانی مورد توجه قرار نگرفت و همچنان مجوزها توسط وزارت صمت به سرعت در حال صدور است و نکته جالب این است که مجوزها بدون انشعاب آب و برق و گاز به شرکت ها داده می شود.

لذا مشکلات فوق نشان می دهد که صدور مجوز احداث واحدهای تولیدی در سطح کشور بدون توجه به توسعه پایدار و تامین زیرساخت های لازم از جمله انرژی (گاز و برق) لجستیک، محیط زیست و ... شکل گرفته است. این در حالی است که علی رغم مشکلات مزبور همچنان شاهد صدور مجوز برای احداث واحدهای جدید در سطح کشور توسط وزارت صنعت، معدن وتجارت هستیم که اصلا با توجه به ظرفیت های ایجاد شده و ناترازی و کمبود تامین گاز، برق و عدم کشش بازار؛ توجیه اقتصادی ندارد و یقینا ایجاد واحدهای جدید، موجب تشدید کمبود انرژی و توقف و تعطیلی بیش از پیش واحدهای تولیدی می شود.

همچنین این موضوع قابل ذکر است که انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک کشور طی سنوات گذشته با پیش بینی این مشکلات و به منظور پیشگیری از بدتر شدن شرایط این صنعت مکررا با وزارت صمت و سازمان های مربوطه، مذاکره و مکاتبه و درخواست نموده است که صدور مجوزهای جدید برای ایجاد واحدهای کاشی و سرامیک با کارشناسی و توجه ویژه به توسعه پایدار و آینده نگری و همچنین متناسب با امکانات و زیرساخت های آن و ظرفیت و كشش بازارهاى داخلى و خارجى صورت یذ یرد كه متأسفانه مورد توجه قرار نگرفته است و به نظر می رسد توسعه كمى واحدها بدون توجه به توسعه پایدار از اهمیت بیشترى برخوردار است.

این اتفاقات در حالی می افتد که صنعت کاشی و سرامیک ایران به دلیل بهره بردن از آخرین تکنولوژی های روز دنیا قادر است با بالاترین کیفیت و استانداردهای جهانی به کشورهای اروپایی صادرات داشته باشد اما متاسفانه شرایط تحریم دست و پای تولیدکننده ایرانی را هم از نظر میزان تولید و هم از نظر کیفیت بسته است؛ در واقع نه در کشور و نه در بازارهای صادراتی، تقاضایی برای کاشی و سرامیک درجه یک که به طور طبیعی قیمت بالاتری دارد، شاهد نیستیم؛ بنابراین تولیدکننده ها بر اساس نیاز بازار و قدرت خرید مردم مجبورند کیفیت را تغییر دهند.

در چنین اوضاعی اگر می خواهیم شرایط تغییر کند باید بپذیریم که اقتصاد ما حال و روز خوشی ندارد و مریض است تا در مرحله بعد برای آن برنامه کوتاه مدت و بلندمدت ترسیم کنیم. از طرفی باید سعی دولت رفع تحریم ها باشد چرا که تحریم ها بزرگ ترین مانع پیشرفت اقتصادی و جهش تولید به شمار می رود. نکته دیگر اینکه بخش خصوصی صنعت کاشی و سرامیک که در واقع سرمایه گذاران مردمی هستند، مطالبات بالایی از دولت دارند و امیدواریم در سریع ترین زمان این مطالبات تسویه شوند تا شرکت ها بتوانند پایداری تولید را ادامه دهند.

در پایان این نامه آمده است؛ لذا با عنایت به توضیحات فوق، به منظور بیشگیرى از اتلاف سرمایه های ملى و حفظ واحدهاى فعلى، از جنابعالى به عنوان رئیس پارلمان بخش خصوصى تقاضا داریم مساعدت فرمائید با بهره گیرى از ظرفیت اتاق ایران موضوع صدور مجوزهاى جدید احداث واحدهاى تولید كاشى و سرامیک در شوراى گفت و گوی دولت و بخش خصوصى و جلسات مشترک با وزارت صمت و سازمان هاى ذیربط مطرح و تأكید گردد صدور مجوزهاى جدید متوقف شود و متقاضیان سرمایه گذارى در تولید كاشى و سرامیک به صنایع كم انرژى بر، یا زنجیره هاى تكمیل تولید كاشى و سرامیک هدایت شوند، در غیر این صورت چنانچه مجوز جدید صادر مى گردد در خصوص تأمین برق و گاز واحدهاى جدید تدابیرى اندیشیده شود كه از سهم فعلى واحدهاى تولیدى به آنها اختصاص نیابد و واحدهاى جدید متعهد گردند كه گاز و برق مورد نیازخود را راسـا از طریق سرمایه گذاری هاى خود در این حوزه تامین نمایند.

آنجلو سرامیکا