«آجرهای فضایی» نامی است که کمپانی لگو و آژانس فضایی اروپا (ESA) به این مصالح کوچک دادهاند؛ مصالحی شبیه اسباببازیهای لگو که با استفاده از گرد و غبار یک شهابسنگ ۴.۵ میلیارد ساله ساخته شده است. این شهاب در سال ۲۰۰۰ در شمال غربی آفریقا کشف شد. گرد و غبار این شهابسنگ به عنوان نمونهای شبیه به رگولیت قمری مورد استفاده قرار گرفته است؛ ماده سستی که سطح خاک ماه را پوشش میدهد و عمدتاً محصول تأثیرات شهابسنگی است. بنابراین حالا دانشمندان میتوانند به ساختن آجر از خاک کرۀ ماه نیز فکر کنند!
از آنجا که تنها مقدار کمی رگولیت روی زمین وجود دارد (نمونههایی که از مأموریتهای آپولو آورده شدند)، دانشمندان به نزدیکترین جایگزینی که میتوانستند پیدا کنند، بسنده کردند.
تولید آجر فضایی بخشی از کمک ESA به برنامه بینالمللی آرتمیس است که هدف آن نه تنها بازگشت فضانوردان به ماه بلکه ایجاد یک پایگاه قمری در آنجا است.
از آنجا که بردن مصالح از زمین به ماه بسیار گران و وقتگیر است، امید است که بتوان از رگولیت قمری برای ساخت سازههایی مانند سکوهای پرتاب و زیستگاهها بر روی ماه استفاده کرد.
در زمینه اکتشافات فضایی، این اقدام «استفاده از منابع درجا» (ISRU) شناخته میشود و کانون توجه تیم فضایی ESA است که مقر اصلی آن کلن، آلمان است.
آیدان کولی، افسر علوم ESA و رئیس این آزمایشگاه گفته که تیم وی عاشق ساخت و ساز خلاقانه بود و این فکر را داشت که آیا میتوان گرد و غبار فضا را به شکل یک بلوک کوچک شبیه به آجر لگو درآورد تا بتوان تکنیکهای مختلف ساخت و ساز را آزمایش کرد.
«تیمهای ما در حال تلاش برای آینده سفر فضایی هستند و نه تنها از آنچه بالای ما است، بلکه از آنچه که میتوانیم روی زمین پیدا کنیم، الهام میگیرند.»
«هیچ کس تا به حال ساختاری روی ماه نساخته، بنابراین ما نه تنها باید به نحوه ساخت و ساز، بلکه به موادی که باید با آنها ساخت و ساز را انجام دهیم، پی ببریم، چون نمیتوانیم هیچ مصالحی را از زمین با خودمان ببریم.»
تیم برای به دست آوردن مادهی مناسب برای چاپ سهبعدی، تکههایی از شهابسنگ را به شکل پودر درآوردند و آن را با مقدار کمی اسید پلیلاکتیک (نوعی پلاستیک تجدیدپذیر) و همچنین شبیهساز رگولیت ترکیب کردند؛ ترکیبی از مواد معدنی زمینی که قرار است شبیه ترکیب سطح قمری باشد.
طرح آنها شبیه شکل و اندازه آجرهای لگو است، اگرچه با چاپ سهبعدی، بازآفرینی دقت در این مقیاس دشوار است و به میزانسازی دقیق زیادی نیاز دارد.
این تیم گفته که به همین دلیل، شکلهای آجر لگو به آزمایش ابتدایی برای این نوع پروژه تبدیل شده است.
بلوکها طبق همان اصل اسباببازی لگو کار میکنند؛ یعنی با قسمتهایی برجسته که در آجرهای بالایی قفل میشوند. این سیستم اتصال یک «قدرت کلاچ» ایجاد میکند که جدا کردن آجرهای لگو از هم را سخت میکند.
گروه لگو اکنون ۱۵ آجر فضایی ESA را در فروشگاههای خود در سراسر جهان به نمایش گذاشته است، چون میگوید امیدوار است بتواند به بچهها انگیزه دهد تا پناهگاههای فضایی خودشان را بسازند.
برنامه آرتمیس از سال ۲۰۱۷ اجرا شده و برای یک فرود قمری خدمهدار برای اواخر سال ۲۰۲۶ برنامهریزی شده است. این برنامه همچنین شاهد تلاش شرکت ساختمانی آیکون روی فناوری چاپ سهبعدی برای ماه، تولید لباسهای فضایی توسط خانه مد پرادا و تولید یک وسیله نقلیه قمری توسط لاکهید مارتین، جنرال موتورز و گودیِر بوده است.
آنجلو سرامیکا