به گزارش اخبار ساختمان، عمر مفید ساختمان‌ها در ایران در قیاس با کشورهای پیشرفته، بسیار پائین است. کارشناسان اعداد و ارقام متفاوتی را در این رابطه مطرح می‌کنند، اما هیچ نهاد مسئولی به‌صورت تخصصی به برآورد و تخمین عمر مفید ساختمان‌ها در کشورمان نپرداخته است.

برخی این پارامتر را ۲۵ و برخی دیگر آن را حول و حوش ٣۵ سال می‌دانند. میانگین عمر مفید ساختمان در کشورهای پیشرفته حدود صد سال است. لذا این پارامتر در کشور ما حدود یک سوم کشورهای توسعه‌یافته است.

کارشناسان عوامل مختلفی را دلیل فرسودگی زودهنگام در ساخت‌وسازها و کاهش عمر ساختمان ها در کشور می‌دانند ازجمله: عدم رعایت ضوابط و اصول علمی و تخصصی ساخت‌وساز، نبود رویه و فرایند ثابت در نظارت، به‌کارگیری مصالح غیراستاندارد و فاصله میان دانش و علم مهندسی و صنعت.

درصورتی‌که راهکارهایی در جهت الزامی شدن به‌کارگیری روش‌های کاملا مهندسی در این صنعت اتخاذ شود و استفاده از مصالح استاندارد الزامی و رایج شود، عمر مفید ساختمان تا دو برابر عدد فعلی، افزایش خواهد یافت.

نقش مهندسی شیمی در به‌کارگیری مصالح استاندارد

در دهه‌های پیشین استانداردهای لازم برای به‌کارگیری و استفاده از مصالح مناسب در ایران کافی نبوده و در رویه صحیحی در کنترل‌ها و نظارت‌ها وجود نداشته است.

به گونه‌ای که در کنار مصالح استاندارد موجود در بازار، مصالح غیراستاندارد هم به وفور در بازار یافت شده و مورداستفاده قرار می‌گیرد. درصورتی‌که آنچه در دنیا شاهد آن بوده‌ایم، روندی کاملا متفاوت است.

در همین سال‌ها پیشرفت‌های دانش و فناوری ساخت مصالح ساختمانی بسیار چشم‌گیر بوده که با استفاده صحیح از آن‌ها امکان دستیابی به ویژگی‌هایی چون مقاومت، پایایی، کاربردپذیری عالی و نظایر آن محقق شده است.

استفاده از مواد افزودنی شیمیایی منجر به بهبود و افزایش ظرفیت واقعی مصالح مصرفی شامل سنگدانه‌ها و سیمان شده است. در این زمینه دانش و خرد مهندسی توانسته دامنه کاربرد مواد افزودنی شیمیایی و معدنی را تااندازه‌ای گسترده کند تا آنجا که امروزه ساخت مصالح ساختمانی همچون بتن بدون مواد افزودنی نوعی اتلاف منابع تلقی می‌شود.

در ایران اما میزان مصرف مواد افزودنی شیمیایی در ساخت مصالح ساختمانی با میانگین درصد مصرف در کشورهای پیشرفته فاصله معناداری دارد. به‌ویژه صنعت بتن از مستعدترین بخش‌هایی است که باید در تولید آن از ویژگی‌های ارزشمند افزودنی‌های شیمیایی غافل نماند و آن‌ها را به شکلی کاملا تخصصی و علمی مورد مصرف قرارداد.

شاید بتوان مهم‌ترین دلیل عمده عدم استفاده از مواد افزودنی شیمیایی در تولید مصالح ساختمانی را ناآشنایی متولیان و دست‌اندرکاران صنعت ساخت‌وساز با فناوری‌های نوین در این عرصه دانست.

همین ناآگاهی است که به عدم به‌کارگیری صحیح دانش و تخصص مهندسین این حوزه منجر می‌شود. یکی از مهم‌ترین گرایشات رشته مهندسی که نقش پراهمیت آن در این حوزه مغفول مانده، مهندسی شیمی است.

مهندسی شیمی علم کاربرد ریاضیات، فیزیک، شیمی و اقتصاد در فرآیند تبدیل مواد خام به مواد با ارزش‌تر یا کاربردی‌تر است. مهم‌ترین هدف مهندسی شیمی، استفاده از دانش شیمی در خلق و ایجاد مواد و محصولات بهتر و کارآمدتر برای دنیای نوین امروز است.

مهندسین شیمی در کنار روند و فرآیندهای تولید مواد اولیه پایه، از علم و تخصص خود در توسعه و تولید محصولات باارزش و موردنیاز دیگر صنایع بهره می‌گیرند. صنایعی چون هوافضا، خودروسازی، ساختمان‌سازی، پزشکی، محیط زیست و صنایع نظامی از این محصولات ارزشمند استفاده می‌کنند.

پیشرفت و تحولات علم شیمی در سال‌های اخیر موجب کاربردپذیری وسیع این دانش در تولید مصالح ساختمانی جدید و نوآوری در این عرصه شده است.

از مصالح پایه گرفته تا مصالح تزییناتی ازجمله انواع مکمل‌ و افزودنی‌های شیمیایی در مصالحی چون بتن، انواع عایق‌های حرارتی و رطوبتی، انواع سنگ‌های تزئینی مصنوعی، کفپوش و لمینت، پوشش‌های چوبی مصنوعی، درب و پنجره‌های جدید یو پی وی سی، لوله‌های چند لایه پلاستیکی در تاسیسات، شیشه‌های دوجداره پرشده با انواع گازها، رنگ‌ها با فرمولاسیون جدید و…همگی حاصل کاربرد علم شیمی و استفاده از دانش یک مهندس شیمی در صنعت مصالح ساختمانی است.

ازآنجایی‌که مقاوم‌سازی ساختمان و بهره‌گیری از راهکارهایی جهت افزایش طول عمر آن‌ها به‌عنوان یکی از برنامه‌های راهبردی در سطح کلان هدف‌گذاری شده و یکی از ارکان مهم تحقق این هدف ارتقای کیفیت مصالح ساختمانی است. استانداردسازی محصولات در حوزه مصالح ساختمانی به کمک دانش روز نه تنها هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری بهینه و کمک به حفظ منابع زیست محیطی است.

استفاده از علم و فناوری مهندسی شیمی دستیابی به برتری‌های فنی و ویژگی‌های رفتاری بهتر در مصالح ساختمانی و همچنین تسهیل در اجرا را محقق کرده است.

استحکام، دوام، مقاومت در شرایط خاص آب و هوایی و حوادث طبیعی از مزایای به‌کارگیری دانش مهندسی شیمی در این حیطه است؛ بنابراین ضروری است که کاربرد دانش و فناوری شیمی در صنعت ساختمان در ایران بیش از گذشته توسعه یابد.

ایسنا

آنجلو سرامیکا